انرژی، فرهنگ سازی و الگوی مصرف بهینه (بخش دوم)

شیوه های کشور های مختلف برای فرهنگ سازی

توسعه استفاده از انرژی های تجدیدپذیر و بهره وری انرژی دو رکن در خصوص سیاست انرژی پایدار محسوب می شوند؛ بررسی تجارب موفق کشورها نشان می دهد شرکت هایی که در راهبرد بهینه سازی مصرف انرژی، سیاست گذاری ها و توسعه استفاده از انرژی های تجدیدپذیر فعال هستند، در بدنه حاکمیت بوده و به عنوان بازوی محرکه حاکمیت به امر سیاست گذاری و نظارت بر اجرای پروژه های انرژی تمرکز دارند.

آمار جداول جداول زیر به مقایسه فعالیت دولت ها در امر بهینه سازی مصرف انرژی اشاره دارد.

بررسی عملکردی کشورهای دیگر نشان می دهد که تقریباً در اغلب کشورهای جهان حتی در کشورهایی که اصطلاحاً به صورت شرکتی اداره می شوند این فعالیت راهبردی و عظیم تاثیرگذار در همه زوایا و جوانب به بخش خصوصی واگذار نشده است و شرکت های منسجم و با اعتبار کافی و ساختاری حکومتی، عهده دار سیاست گذاری مدیریت انرژی هستند. مشخص است که بیشتر کشور های جهان در کنار تعرفه گذاری پلکانی برای مصرف کنندگان برق از فرهنگ سازی در این زمینه غافل نشده اند. در ادامه به روش های چند کشور در این زمینه اشاره کرده می شود:

مقایسه مصرف حامل های انرژی در ایران و جهان

مصرف زیاد انرژی در تعدادی از وسایل انرژی بر خانگی از قبیل یخچال، فریزر، ماشین لباسشویی، كولر آبی و گازی و افزایش تعداد آنها در بین خانوارهای شهری و روستایی ضرورت استفاده منطقی از آنها را دو چندان نموده است. در حال حاضر بیش از 37% كل انرژی مصرفی كشور را مصارف خانگی – تجاری دربر گرفته است. لذا آگاهی عر ضه كنندگان این كالاها در ارائه بهترین محصول و معرفی صحیح به خریداران و استفاده درست از وسایل خانگی از طرف مصرف كنندگان این وسایل علاوه بر كاهش مصرف انرژی و كاهش هزینه در خانوارها بر عمر وسایل خانگی افزوده و آلودگی محیط زیست را نیز كاهش می دهد. برچسب انرژی امروزه در اغلب كشورهای جهان وجود دارد و اطلاعات مندرج در آن مصرف كنندگان را با میزان كارآیی انرژی در هر یك از وسایل انرژی بر خانگی – تجاری آشنا می كند. یكی از مسائل مهم و ضروری هر جامعه حفظ و نگه داری انرژی های موجود و یادگیری فرهنگ مصرف بهینه است. آشنایی علمی و عملی با بهینه سازی مصرف انرژی در مفهوم، تكنیك و كاربرد در قرن حاضر از ضروریات است. زیرا اولا تقاضا برای مصارف حامل های مختلف انرژی روز به روز افزونتر می شود و ثانیا مشاهده می گردد بسیاری از جوامع به علت عدم آگاهی و آشنایی كامل با نحوی استفاده صحیح آن، زمینه اتلاف و نابودی منابع ارزشمند انرژی و آلودگی محیط زیست را ایجاد می كنند. تجارب جهانی نشان داده است برای یادگیری و ترویج فرهنگ بهینه سازی مصرف انرژی در جوامع، تدوین استراتژی ها و سیاستهای آموزشی، انگیزشی در بخش های مسكونی، عمومی، تجاری و صنعتی اجتناب ناپذیراست. از این رو به دلیل عدم انگیزه برای كاهش مصرف، اجرای برنامه های آگاهسازی، حساس سازی و آموزشی اقشار مختلف جامعه به منظور ارتقاء سطح فكر، دانش و ایجاد انگیزه، می تواند كمك شایانی به اعمال سیاست های كلان و منطقی نمودن مصرف انرژی دركشور بنماید. با عنایت به این مهم كه نیروی انسانی سرمایه ارزشمندی است كه مهم ترین ركن هر جامعه ای را تشكیل می دهد، توجه صحیح به امر آموزش، آگاهی سازی و اطلاع رسانی نیروی انسانی از مهمترین، با ارزشترین و بزرگترین ثروت در جوامع بشری به شمار رفته و در عصر حاضر مورد توجه بسیاری از دولت ها بوده است. در چشم انداز ایران نیز تأكید فراوانی به منابع انسانی، آموزش و اطلاع رسانی كیفی شده است. لذا آگاهی دادن و اطلاع رسانی به اعضای جامعه در خصوص راهكارهای كاهش و بهینه سازی مصرف انرژی، چگونگی مدیریت و ممیزی انرژی و اطلاع رسانی در خصوص بحران و كمبودهای احتمالی، بخش مهمی از فرآیند فعالیت آموزشی و تغییر رفتار مصرف كنندگان را دربر می گیرد.

مصرف انرژی در ایران ۳ برابر میانگین جهانی است

طبق گفته مدیر ملی پروژه بهینه سازی انرژی و محیط زیست ایران در بخش ساختمان، حدود ۴۰۰ ساختمان خصوصی و عمومی به عنوان ساختمان های پایلوت برای کاهش ۲۵ درصدی مصرف انرژی در نظر گرفته شده اند. ایران در بین سایر کشور های دنیای، رتبه سوم را در خصوص ذخایر نفت و رتبه دوم را در خصوص گاز طبیعی دارد. هزینه های انرژی در کشور در مقایسه با کشورهای دیگر بسیار پایین است و شاید به همین دلیل، فرهنگ صرفه جویی انرژی در ساختمان ها با الگوی جهانی فاصله بسیار دارد. راه حل جامعی که می تواند هم به حفظ محیط زیست کمک کند و هم موجب کاهش آلودگی هوا و همچنین کاهش تولید گازهای گلخانه ای شود، ترویج فرهنگ سازی و آموزش است. پروژه بین المللی بهینه سازی انرژی و محیط زیست در بخش ساختمان با همکاری سازمان ملل متحد و معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری از آگوست سال ۲۰۱۶ آغاز گردیده و ادامه دارد.

طبق آمار منتشر شده، از 70 میلیارد متر مکعب گاز مصرفی (در بخش ساختمان کشور ) حدود 12 میلیارد متر مکعب آن، فقط در تهران مصرف می شود؛ که این میزان در مقایسه با مصرف شهری در شهرهای پرجمعیت در دیگر کشورهای توسعه یافته، بسیار بیشتر است. یکی از اهدافی که مورد توجه سازمان ملل و اروپا نیز هم می باشد، پروژه ای به منظور کاهش تولید گازهای گلخانه ای است که را در سه بخش مرتبط به یکدیگر شروع به کار کرده است. در بخش اول مقررات، قوانین و سیاست گذاری های کلان کشور (در حوزه انرژی) و گپ های موجود را بررسی کرده و به سیاست گذاران پیشنهاد می کند و با ایجاد بستر مناسب حقوقی و قانونی، تلاش می شود بازاری برای صنایع کاهنده میزان مصرف انرژی در بخش ساختمان بوجود بیاید. در ایران در بخش خانگی مصرف انرژی، حدودا بین 2 تا 4 برابر بیشتر از میزان استاندارد جهانی است. در بخش دوم پروژه، تعداد ۴۰۰ ساختمان (شامل خصوصی و عمومی) بعنوان ساختمان های پایلوت و الگو انتخاب شده تا استانداردها و روش های بهینه سازی مصرف انرژی، در آنها اجرا گردد و مدنظر است تا میزان مصرف انرژی تا ۲۵ درصد کاهش یابد که میزانی دست یافتنی است.