بخش دوم | رشد انرژی بادی تا سال ۲۰۵۰ توفانی خواهد بود
با توجه به رشد و توسعه در زمینه صنعت انرژی بادی و نیز افزایش استقبال از انرژی های تجدیدچذیر، انتظار می رود که ظرفیت تولیدی انرژی بادی، با رشد حداقل تا سال ۲۰۵۰ با نرخ ۷.۲درصد همراه باشد. طبق گزارش منتشر شده توسط آژانس بین المللی انرژی های تجدیدپذیر (Irena)، در سال ۲۰۱۸ توربین های بادی در حدود یک چهارم (یعنی چیزی در حدود ۵۰ میلیارد دلار) از بازار سیستم های انرژی بادی به خود اختصاص داده بود که در آن، تولید کنندگان اروپایی رتبه اول فناوری توربین بادی را در اختیار داشتند. طی این گزارش، ۳۷ شرکت تولید کننده بزرگ توربین بادی در جهان نزدیک به ۲۱ هزار توربین بادی را نصب و راه اندازی کرده اند که از جمله آنها می توان به شرکت وستاس دانمارکی (بزرگترین تامین کننده توربین بادی در جهان) و نصب بیش از 60 هزار توربین (با مجموع ظرفیت تولیدی بیش از ۱۰۰ گیگاوات) اشاره کرد. با این حال، شرکت آلمانی-اسپانیایی زیمنس گامزا (Siemens Gamesa) با نصب حدود ۱۲ درصد بازار را در اختیار دارد. قابل شگفتی است که تولیدکنندگان چینی توربین بادی به سرعت در حال افزایش سهم خود در بازار انرژی های تجدیدپذیر هستند؛ به طوری که شرکت چینی گلدویند (Goldwind) به دومین تامین کننده بزرگ جهان تبدیل شده است. این اعداد و ارقام را باید با ظرفیت تولید برق ایران که در سال ۱۳۹۸ به ۸۱ گیگاوات رسید مقایسه کرد. از سوی دیگر هم، ظرفیت برق بادی نصب شده در خشکی ها (onshore) به ۵۴۲ گیگاوات رسید. این میزان چیزی در حدود ۷ برابر ظرفیت تولید برق ایران است. از سال ۲۰۰۰ تا به امروز، انرژی بادی به طور متوسط سالیانه ۲۱ درصد رشد داشته است.
طبق آمار و اطلاعات منتشر شده، توسعه صنعت انرژی تجدیدپذیر از سال ۲۰۱۰ رشد خوبی به خود دیده است و محصولات آن در برخی مناطق از روش های مبتنی بر انرژی های سنتی سبقت گرفته است. از بین تمام فناوری های انرژی تجدیدپذیر، صنعت انرژی بادی، پس از صنعت برق آبی، صنعت جایگاه های اول رتبه بندی در انرژی تجدیدپذیر را تسخیر کرده است. وجود پتانسیل بازاری وسیع و بستر مناسب، انرژی بادی در خشکی (onshore) این مسئله را بیان می کند که حداقل تا یک دهه آینده به رشد خود ادامه خواهد داد. البته انتظار می رود تا در سه دهه آینده نصب توربین بادی رشد سالانه حداقل ۷ درصدی را تجربه کند. بنابراین، ظرفیت بادی جهان در خشکی ها تا سال ۲۰۳۰ نسب به سال ۲۰۱۸ بیش از ۳ برابر شود و تا سال ۲۰۵۰ بیش از ۱۰ برابر خواهد شد. به علاوه، رسیدن ظرفیت انرژی بادی به ۵ هزار گیگاوات به این معنی است که بشر تنها توانسته ۵ درصد از انرژی بادی بالقوه جهانی را بدست بگیرد. ظرفیت انرژی بادی در دسترس طبق برآورد انجمن انرژی بادی جهانی در خشکی ها در سال ۲۰۱۴ برابر با ۹۵ هزار گیگاوات است. این رقم البته با بهبود فناوری ها بسیار بیشتر نیز خواهد شد. مساحت زمین مورد نیز برای نصب توربین های بادی برای رسیدن به ۵ هزار گیگاوات در سال ۲۰۵۰ بین یک میلیون کیلومترمربع تا ۱.۶ میلیون کیلومترمربع (تقریبا مساحت ایران) می باشد. البته این مساحت مجموع مساحت مزرعه های بادی است. مساحت مورد مداخله یا مساحت زیربنایی برای نصب توربین های بادی بین ۵۰ هزار تا ۸۳ هزار کیلومترمربع (به اندازه جمهوری آذربایجان) خواهد بود.
نمودار فوق، میزان رشد ظرفیت کل توربین های بادی در خشکی های جهان را نشان دهد که قابل مشاهده است، در سال ۲۰۰۰ کل ظرفیت نصب شده انرژی بادی ۱۷ گیگاوات بود؛ پیش بینی می شود ظرفیت نصب شده به ۵ هزار گیگاوات در سال ۲۰۵۰ برسد. قاره آسیا (عمدتا چین و هند) رتبه اول در نصب ظرفیت بادی بر روی خشکی را در اختیار خواهند داشتد. به طوری که این قاره بیش از نصف ظرفیت پیش بینی شده برای سال ۲۰۵۰ را در خود جای خواهد داد.
خاورمیانه و آفریقا نیز رشد سرسام آوری را شاهد خواهند بود. به طوری که از ۶ گیگاوات ظرفیت فعلی به ۸۴ گیگاوات در سال ۲۰۳۰ (۱۴ برابر) و ۵۲۵ گیگاوات در سال ۲۰۵۰ (۸۸ برابر) خواهد رسید. با این حال رتبه دوم ظرفیت نصب شده در سال ۲۰۵۰ از آن قاره آمریکای شمالی خواهد بود. در ادامه و طبق گزارش آژانس بین المللی انرژی های تجدیدپذیر (Irena)، ظرفیت تولیدی انرژی بادی دریایی نیز رشد سر سام آوری را شاهد خواهد بود. این مقوله جدید در انرژی بادی به حدی اهمیت پیدا می کند که آن را از ظرفیت نصب شده در خشکی ها جدا می کنند و آمار مختص آن را ارائه می دهند.
در سال ۲۰۰۰، ظرفیت انرژی بادی دریایی نصب شده تنها ۱۰۰ مگاوات بود. در حالی که پیش بینی می شود در سال ۲۰۵۰ ظرفیت تولیدی انرژی بادی دریایی به ۱۰۰۰ گیگاوات برسد. چیزی در حدود ۱۰ هزار برابر افزایش. در سال ۲۰۱۸ ظرفیت نصب شده تنها ۲۳ گیگاوات بود. با این حال در پایان این دهه ظرفیت نصب شده به ۲۲۸ گیگاوات (تقریبا سه برابر ظرفیت تولیدی ایران) خواهد رسید.
ظرفیت نصب شده انرژی بادی دریایی نیز در آسیا بیش از هر جای دیگری خواهد بود. بطوری که بیش از ۶۰ درصد ظرفیت تولیدی آن در سال ۲۰۵۰ را آسیا در خود جای داده است. اروپا نیز ظرفیت قابل توجهی خواهد داشت. خاورمیانه و آفریقا به انرژی بادی دریایی ورود نخواهند کرد. (به دلیل عدم توجیه پذیری اقتصادی آن با وجود منابع فراوان بادی در بیابان ها و دشت های پهناور این منطقه). در جهان نیز مسیر توسعه انرژی بادی در حال توسعه است تا جایی که بر اساس اعلام تحلیل گروه محیط زیستی انگلیسی امبر سهم انرژی بادی و خورشیدی در سبد جهانی تولید برق طی پنج سال گذشته دو برابر شد و جهان را به مسیر محدود کردن پیامدهای گرمایش جهانی نزدیک کرد. منابع تجدیدپذیر حدود ۱۰ درصد از برق در اکثر نقاط جهان را در نیمه نخست سال ۲۰۲۰ تشکیل دادند. یافته های برگرفته از آمارهای رسمی، این بررسی نشان می دهد که انرژی بادی و خورشیدی در نیمه اول سال ۲۰۲۰ در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته ۱۴ درصد افزایش یافته است. همزمان با توسعه توربینهای بادی و پنلهای خورشیدی، سهم زغال سنگ از سبد تولید برق در سراسر جهان کاهش پیدا کرده است و در برخی از کشورها که عمدتا کشورهای اروپای غربی هستند، زغال سنگ از تولید نیرو حذف شده است.
